Mantıksal Kapılar

Entegreler, mikrodenetleyiciler, işlemciler, bilgisayarlar; bunların hepsi mantıksal kapılarla oluşturuluyor. Mantıksal kapılarda transistörlerle. Yani en temelde transister var, ondan sonra mantıksal kapılar. Bunun için bunları size verme ihtiyacı doğdu. İleride İnşallah mantıksal kapılarla toplama, çıkarma, bölme ve çarpma işlemlerini gerçekleştireceğiz. Hatta işlemcilerin aritmetik mantık birimi olan ALU tasarlayacağız.

Mantıksal kapılarla işlem yaparken ikili sayı sistemini kullanacağız. Çünkü bunlar elektriğin varlığı ve yokluğu arasında işlem yapabiliyorlar. Elektriğin varlığına 1 ve yokluğuna 0 demişler. Bizde buna göre tanım yapacağız. Şimdi kapıları tanıtalım.

Değil Kapısı: Bu kapı tek girişlidir. Girilen değer terslenir. Yani 1 ise 0 oluri 0 ise 1 olur.

Ve Kapısı: Bu ve bundan sonraki kapıların giriş sayısı en az ikidir. Girilen değerlerin içerisinde 0 var ise çıkış 0'dır. Çıkışın 1 olması için tüm girişlerin 1 olması gerekir.

Veya Kapısı: Girilen değerlerden en az biri 1 ise çıkış 1'dir. Çıkışın 0 olması için girişlerin tümü 0 olmalıdır.

Ve-Değil Kapısı: Bu kapı Ve Kapısı ile Değil Kapısı'nın birleşiminden oluşur. Yani Ve Kapısın'daki çıkış değerini tersler.

Veya-Değil Kapısı: Buda aynı Ve-Değil Kapısı gibidir. Yani Veya Kapısı'ndaki çıkış değerini tersler.

Özel Veya Kapısı: Girilen değerlerin sadece bir tanesinin 1 olması durumunda çıkışa 1 değerini verir. Çıkışın sıfır olması için giriş değerlerinin; ya hepsi 0 değerini almalı ya da en az ikisi 1 değerini almalıdır.

Özel Veya-Değil Kapısı: Özel Veya Kapısı'ndaki çıkış değerini tersler.

Bunları kısaca anlattıktan sonra birde kapıların şematik resmini gösterelim. Bu resim 'Logisim' adlı programdan yararlanılarak yapılmıştır. Sizde bu programı indirerek mantıksal kapıları test edebilirsiniz.

:::KAYNAK DOSYALARINI İNDİR:::

Logisim programının kaynak kodunu indirmek için tıklayın.